Nếu một ngày nào đó bạn bắt gặp một 8X trông rất ngớ ngẩn đang lang thang ngoài đường, hết nhìn cái này lại sờ cái nọ, bắt chuyện với bất kỳ ai lọt vào tầm mắt..., hoặc một tên nào đó đi dạo dưới trời mưa như trút nước... thì cũng đừng ối á ngạc nhiên nhé. Rất có thể đó chính là một copywriter (chuyên viên viết quảng cáo đang tìm ý tưởng cho sản phẩm của mình đấy

Copywriter – Chuyên viên quảng cáo, anh là ai?

Xin thưa, đây không phải là những SV mặc áo “sản phẩm” vẫn hay gõ cửa nhà bạn tiếp thị dầu gội đầu hay bột giặt đâu ạ (rất nhiều người lầm tưởng như thế). Họ, các copywriter, chính là chủ nhân của “cho người lớn, cho trẻ nhỏ...” và những bé “thiên thần hương” đáng yêu bạn vẫn quen hằng ngày. Tất cả những hỉ, nộ, ái, ố trong các clip quảng cáo trên tivi hay những panô quảng cáo đều bắt nguồn từ một chữ duy nhất: ý tưởng. Giữa một “bể” các sản phẩm cùng chủng loại thì một ý tưởng độc đáo sẽ tạo nên một quảng cáo ấn tượng bất ngờ (vô hình trung đã tạo sẵn một đà “bứt phá khỏi đường đua” cho món hàng. Và đó chính là sân chơi, hay nói đúng hơn là sàn đấu, cho các copywriter 8X thi thố tài năng.

     Tính đến nay tại Việt Nam chưa có một trường ĐH nào thực sự đào tạo chuyên ngành quảng cáo. Các nhà marketing Việt Nam hầu hết xuất thân từ các ngành “phụ” quảng cáo như mỹ thuật công nghiệp, báo chí ... Họ tự bổ sung những kiến thức về quảng cáo thông qua những người bạn đồng nghiệp, sách vở, tài liệu trên mạng hoặc tự rút ví đi du học chuyên ngành ở nước ngoài.

     Gần đây mới chỉ có một cuộc thi với chủ đề “Du hành vào thế giới quảng cáo” do nhóm Margroup (khoa Thương mại – Du lịch, ĐH Kinh tế TP.HCM) tổ chức lần đầu vào tháng 9-2003. Trên thực tế, quảng cáo là một địa phần màu mỡ cho lớp trẻ năng động, sáng tạo, thích khám phá và tự khẳng định mình ( Nó đã và đang nằm trong top các ngành nghề “most-wanted” của 8X ở những nước phát triển. Giống như lời nhận xét của ông Alan Couldrey, Giám đốc điều hành công ty Ogilvy & Mather khu vực Đông Dương: “Chúng ta sắp sửa chứng kiến một sự thay đổi lớn. Nếu có một lời khuyên, tôi xin nói với các bạn trẻ rằng, đây chính là thời điểm khả quan hơn bao giờ hết. Vì theo tôi, Việt Nam sẽ trở thành nơi tập trung và xuất khẩu nguồn nhân lực trong ngành quảng cáo trong tương lai không xa”.

Con đường trải đầy hoa hồng gai

     Là một chuyên viên quảng cáo, bạn sẽ nhận được rất nhiều thuận lợi cũng như gặp không ít khó khăn, hãy thử điểm qua một lượt.

Liệt kê những “hoa hồng”
    
 “Hoa hồng” 1: Một lĩnh vực béo bở
     “Đầu não” tối quan trọng trong một công ty quảng cáo chính là phòng sáng tạo bao gồm Creative Director: giám đốc ý tưởng, Art Director (giám đốc mỹ thuật), Copywriter (chịu tránh nhiệm slogan cho sản phẩm) và các Designer (thiết kế viên). Tuy nhiên, với số lượng các công ty quảng cáo trong và ngoài nước hiện nay ở TP.HCM thì các chuyên viên quảng cáo vẫn là “của độc”. Thậm chí một số công ty “săn đầu người” còn cho rằng lượng CD chuyên nghiệp ở Việt Nam chỉ đếm trên đầu ngón tay. Lương cho một CD làm việc cho công ty trong nước tầm 1.000USD/ tháng, ở các công ty đa quốc gia lương bổng sẽ cao hơn nhiều. Đó chưa kể những khoản “phụ thu” đáng kể nếu khách hàng “kết cứng đờ” ý tưởng của bạn.
    
 “Hoa hồng” 2: Là những người đi trước thời đại
     ... và cũng là những người tạo nên những xu hướng mạnh mẽ, nhất là với giới trẻ. Trong từ điển của 8X có một bộ sưu tập kha khá những câu slogan xuất phát từ những spot quảng cáo giữa các gameshow, cùng với một cơ số những động tác và cử chỉ như trong... quảng cáo! Bên cạnh đó là những đoạn nhạc cứ lặp đi lặp lại nghe quen thành thích (bài hát nguyên bản nhanh chóng biến thành hit được săn lùng dữ dội.
 
 “Hoa hồng” 3: Một cơ hội để thử sức:
     Những ý tưởng sau bao nhiêu đêm vắt óc giờ tỏa sáng hàng ngày, được bao nhiêu người gật gù khoái chí... là một ma lực hấp dẫn kéo các 8X đến với nghề quảng cáo. Để có một idea làm nên cơm cháo, những copywriters phải sống cùng sản phẩm, ăn uống ngủ nghỉ trong đầu đều nhớ về món hàng mà mình sẽ quảng cáo. Thậm chí, họ còn “đeo” theo người cái tính tò mò gặp ai cũng hỏi chuyện, thấy gì cũng thắc mắc bên cạnh những tố chất vui tính và ham đọc sách... bắt buộc phải có để mở rộng kiến thức

Và zoom vào những cái “gai”
    
“Gai” 1: Không thể cạn ý tưởng
     Nếu bạn nghĩ làm chuyên viên quảng cáo chỉ đơn giản là ngồi một chỗ “nặn” ra một ý tưởng khá khẩm một tí rồi đem nộp lấy cả đống “xiền” thì 100% nghề này không hợp với bạn. Một khi đã dấn thân vào, các copywriter ngoài khả năng sáng tạo (từ cấp độ nhẹ nhàng hợp lý đến bùng nổ hơi man man!) thì họ cũng phải học cách quên đi những điều thú vị mình đã tạo ra để tiếp tục nghĩ tới những cái mới mẻ hay ho hơn. Mất khả năng sáng tạo xem như cơ hội làm việc chắc chắn về mo!
    
 “Gai” 2: Súc tích hoá
Một quảng cáo hay khác với một bài luận 10 điểm dài 5 trang. Các quảng cáo trên tivi có lợi thế hình ảnh, nhưng nếu trong vòng 30 giây ngắn tủn mà bạn không làm bật lên được những điểm nhấn ấn tượng cho sản phẩm, 100% ý tưởng ấy sẽ bị khách hàng gạt không thương tiếc.
   
  “Gai” 3: Khả năng “vạch sản phẩm tìm ý tưởng”
     Thị trường đầy rẫy những sản phẩm cùng loại. Vì vậy, công việc của một copywriter là phải chỉ mặt đặt tên, khéo léo “khoe” những điểm nổi trội của sản phẩm ra cho người tiêu dùng tiếp nhận. Phải F5 liên tục cho một môtíp hàng hoá cũ rích, bạn có đủ bản lĩnh?!
    
“Gai” 4: Không được phép nản
     Bạn có thể nghĩ mãi không ra một ý tưởng cho sản phẩm mới, hoặc những kịch bản tốn bao công sức của bạn cứ liên tục đổ rầm rầm. Không sao cả, bạn rất nên buồn nhưng không nên thất vọng. Vì có thành công nào vinh quang mà thân chủ lại không tốn mồ hôi, nước mắt và cả tâm huyết của mình?
    
 “Gai” 5: Ngại phát biểu = tiêu tùng cán cuốc!
     Copywriter không phải là nghề cho những cá nhân hay e thẹn. Vì ý tưởng càng độc đáo mới lạ thì càng có cơ hội ăn điểm nên nếu bạn không thuyết minh “cụ tỉ”, người khác làm sao mà biết hết được! Đừng ngại mang tiếng “mát mát”, những ý tưởng có-vẻ-điên-rồ hoàn toàn có thể đem đến cho chủ nhân một khoản thu thập kha khá ngoài dự kiến...

Hơn thua nhau ở ý tưởng...

Học nghề copywriter ở đâu?
     Vietnam Marcom. Chương trình thực hiện nhờ sự kết hợp tổ chức giữa Khoa Thương mại – Du lịch Marketing Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, công ty truyền thông tiếp thị (Vietnam Marcom) cùng sự tư vấn, hỗ trợ thông tin của Hiệp hội Quảng cáo Quốc tế.
     www.vietnammarcom.com
     Trụ sở chính: số 81 Nguyễn Trung Trực Q1, bên hông thư viện tổng hợp.

Tip:
     Thử nghía qua một vài trang web chuyên về quảng cáo xem sao nhé: www.asiapacificadfest.com, www.canneslions.com, www.nyfests.com (the New York festival)
     Copy là một việc làm cực xấu nhưng học hỏi và rút kinh nghiệm lại rất đáng hoan nghênh đấy.
     Bạn có thể tự “tiếp thị” mình với các công ty quảng cáo đáng tin cậy bằng những idea cho một sản phẩm nào đó mà không cần chờ đến lúc các công ty đăng ký tuyển người đâu.
     Cuối cùng, mượn tạm slogan của Fido Dido thay cho lời kết: Hãy “Mở lối đi riêng” cho mình đi, các dũng sĩ 8X