Khi bạn làm việc ở nước ngoài
Lượt xem: 31,605Bạn là một nhà quản lý, một nhân viên trong một tập đoàn kinh tế đa quốc gia. Bạn chuẩn bị được cử đi làm việc tại nước ngoài với mức lương hấp dẫn hơn. Và lúc này bạn đang rất vui mừng? Câu trả lời sẽ không dễ dàng như thế bởi luôn có rất nhiều khó khăn phát sinh từ công việc "xa xứ" của bạn.
Tại những tập đoàn kinh tế đa quốc gia luôn có một đội ngũ khá lớn các nhà quản lý và các nhân viên làm việc tại nước ngoài. Họ là những người “xa xứ”, nhiều người trong số họ cảm thấy rất thoải mái với công việc của mình, nhưng không phải không có những khó khăn và lo ngại nhất định.
Những khó khăn khi hồi hương
Ở nước ngoài có lẽ công việc của bạn sẽ rất hấp dẫn và bạn cảm thấy thoải mái với công việc hiện tại. Nhưng liệu bạn đã nghĩ về những vấn đề gặp phải khi bạn hồi hương? Khó khăn là khá nhiều đấy!
Khi trở về từ các chi nhánh hay công ty ở nước ngoài, bạn sẽ gặp phải 3 khó khăn: khó khăn về tài chính cá nhân; khó khăn khi phải tự điều chỉnh để thích hợp với cơ cấu của công ty mẹ ở nước nhà và khó khăn khi phải điều chỉnh lại để thích nghi với cuộc sống gia đình.
Nhân viên của các tập đoàn kinh tế lớn khi “xa xứ” luôn nhận được rất nhiều lợi ích tài chính để khuyến khích họ chấp nhận cuộc sống ở nước ngoài. Tại nước ngoài bạn có thể sống giữa những người láng giềng tử tế, gửi con của bạn đến những trường tốt nhất, hoà nhập với xã hội giàu sang đồng thời vẫn tiết kiệm được nhiều tiền hơn so với trước đây. Nhưng kiểu sống giàu sang sẽ không còn nữa khi bạn trở về. Ở Mỹ người ta dự tính mức lương của các giám đốc hay các nhân viên “xa xứ” phải tăng lên 50% thì khi trở về họ mới có thể duy trì được cuộc sống giống như ở nước ngoài.
Khi trở về nước, rất có thể bạn thấy rằng những người ngang hành với bạn trước đây đã được “thăng cấp” hơn bạn trong thời gian vắng mặt. Giờ đây trong công việc rất có thể bạn ít được tự do hơn, công việc của bạn không còn như trước nữa bởi có người khác đang đảm nhiệm công việc của bạn. Bạn cũng rất có thể phải làm một công việc khác, nhưng thường là những công việc đó hiện chua có ai đảm nhận vì vậy công việc có thể rất nhàm chán.
Ngoài ra, những khó khăn về tình trạng xã hội khi hồi hương đã khiến nhiều nhà quản lý hay các nhân viên của các tập đoàn kinh tế đa quốc gia, những người đã thích nghi thành công với lối sống ở nước ngoài, gặp nhiều khó khăn trong việc thích nghi lại với một số lĩnh vực đời sống ở quê hương của họ.
Nếu bạn là người có gia đình thì khó khăn có thể phát sinh do sự thay đổi về tình trạng và tổng thu nhập của gia đình. Tại quê nhà, hầu như mọi thành viên trong gia đình bạn đều có việc làm, nhưng khi chuyển sang nước ngoài thì vợ hay chồng của bạn sẽ không có việc làm. Họ theo bạn ra nước ngoài, tại đây cuộc sống có thể đầy đủ do mức lương của bạn phù hợp, nhưng khi về nước cùng với mức sống cũ chắc hẳn gia đình bạn sẽ khó khăn vì phải “làm lại từ đầu”.
Liệu có ảnh hưởng đến sự nghiệp của bạn?
Nhiều người trong số chúng ta cho rằng nếu mình làm việc ở nước ngoài một thời gian, kinh nghiệm quốc tế có được sẽ là rất quan trọng đối với sự nghiệp thăng tiến của mình trong tương lai.
Nhưng điều đó không hoàn toàn đúng mà có phần ngược lại. Rất ít nhà quản lý hay nhân viên làm việc ở nước ngoài khi hồi hương nhận được sự thăng tiến trong công việc
Những công ty quan tâm nhiều đến hoạt động quốc tế như Microsoft, General Motors, Ford,... đã tách biệt các hoạt động trong nước và nước ngoài. Nếu hoạt động kinh doanh ở trong nước thành công thì ít có sự trao đổi nhân sự lẫn nhau và những nhân viên hoạt động có kinh nghiệm quốc tế ít được thăng tiến.
General Motor, tập đoàn xe hơi hàng đầu của Mỹ, có đến 83% các nhà quản lý và nhân viên có kinh nghiệm quốc tế, còn lại là không có kinh nghiệm hoạt động quốc tế. Nhưng điều này không ảnh hưởng đến thành công của General Motor. Hãng là một trong những nhà xuất khẩu lớn nhất nước Mỹ, hoạt động sản xuất ở Anh, Đức có sức cạnh tranh mạnh, mặt khác hoạt động nội địa rộng lớn, mỗi năm đưa 10 nhà quản lý bậc trung từ Mỹ ra nước ngoài, năm 1990 trở về đây con số này tăng lên 20 người, không kể đến 100.000 nhân viên hưởng lương ở Mỹ.
Trong số các nhà quản lý “xa xứ” của General Motors rất ít người được thăng tiến lên giữ chức vụ hàng đầu của hãng, mặc dù họ có kinh nghiệm hoạt động ở nước ngoài. Dù không lên được vị trí hàng đầu của công ty, nhưng các giám đốc “xa xứ” có cuộc sống ổn định hơn so với hầu hết các nhà quản lý trong nước về mặt trách nhiệm và sự đền bù.
Tại những tập đoàn kinh tế lớn, sự nghiệp của bạn sẽ rất bấp bênh nếu bạn nhận nhiệm vụ ở nước ngoài. Phó giám đốc của Ford Motor, John Petrson đã nói rằng:" Đối với phần lớn vị trí nhân viên cấp trung và cao hơn cấp trung của Ford, những nhiệm vụ ở nước ngoài có tác động xấu đến sự nghiệp". Điều này có thể xuất phát từ nguyên nhân: Thường ít có vị trí thích hợp tại các cơ sở trong nước cho bạn khi hồi hương.
Đơn giản là vì chỗ làm việc cũ của bạn không còn chỗ trống nữa khi bạn ra nước ngoài vài năm, do đó bạn không thể dễ dàng tìm được một vị trí nào đó phù hợp với bạn. Nhiều chuyên gia nhận xét, việc tìm một chỗ làm cho những nhân viên hồi hương cũng giống như lần đầu tiên của họ xin việc làm khi họ mới tốt nghiệp đại học.
Đâu là sự đền bù xứng đáng cho bạn khi xa xứ?
Sự thuyên chuyển sẽ hấp dẫn hơn nếu bạn cho rằng đó là cơ hội thăng tiến. Nhưng nếu cơ hội thăng tiến không nhiều thì bạn nên yêu cầu nhận được sự đền bù xứng đáng cho bạn từ tiền lương và các khoản trợ cấp khác
Bạn có thể không chấp nhận làm việc ở nước ngoài nếu bạn không được thăng chức hoặc được thăng chức mà không được tăng lương. Tại Microsoft, vì những nhà quản lý và nhân viên “xa xứ” thường so sánh ở nước mà họ sẽ đến và tại quê hương của họ, nên hãng phần mềm lớn nhất thế giới này luôn có chế độ tăng lương “hấp dẫn” cho những cá nhân làm việc tại quốc gia có tiền công hiện hành của công việc cao hơn tiền công ở trong nước.
Nhiều công ty sẽ trả lương kha khá để lôi cuốn bạn đi hoạt động ở nước ngoài, nhưng nhiều khi họ sẽ không trả cho bạn quá cao. Bạn có thể căn cứ vào quy mô và số lượng tiền bù đắp để êeu cầu có được sự “bù đắp xứng đáng” khi bạn chuyển sang làm việc ở một quốc gia khác. Sự “bù đắp” sẽ vô cùng khác nhau tuỳ thuộc vào con người và địa phương nơi bạn sẽ công tác.
Chi phí sinh hoạt
Bạn có biết rằng chi phí sinh hoạt ở nước ngoài sẽ tốn kém hơn do các thói quen của bạn thay đổi chậm chạp và bạn không biết mua hàng ở chỗ nào và mua ở đâu. Hầu hết những nhà quản lý và nhân viên của các công ty khi chuyển ra nước ngoài làm việc đều phải gặp sự gia tăng về giá cả sinh hoạt (sự chênh lệch về hàng hoá và dịch vụ), chủ yếu là do họ đã quen với một lối sống nào đó, do vậy họ sẽ phải tốn kém nhiều nếu muốn lặp lại ở môi trường mới. Thói quen thì khó mà thay đổi.
Ngoài ra do sự thiếu hiểu biết của bạn về địa phương mới, bạn không rành ngôn ngữ, bạn không biết trả giá, nên bạn có thể mua thực phẩm và thuê nhà với giá cao hơn mức giá ở địa phương.
Nhiều công ty điều chỉnh lương của các nhân viên “xa xứ” tăng lên theo sự chênh lệch khi giá cả tăng lên ở nước ngoài, khi trở về nhà sự chênh lệch này không còn nữa. Khi chuyển tới những nơi có giá sinh hoạt thấp hơn, các công ty hiếm khi giảm lương vì điều này có thể ảnh hưởng xấu đến tinh thần nhà quản lý do đó bạn có thể nhận được một khoản hời đáng kể.
Chẳng hạn như tại Thuỵ Điển, đôi khi bạn sẽ ít tốn kém hơn nếu đi làm hàng ngày bằng máy bay từ nước Đức vì bạn sẽ không phải chịu thuế thu nhập cá nhân của Thuỵ Điển, một trong những nước có mức thuế cao nhất thế giới.
Khi bạn làm việc ở nước ngoài trong một thời gian dài, một số công ty có thể dựa vào lý do là bạn đã hoà đồng tốt hơn với môi trường mới, bạn có thể thích nghi nhiều hơn với những thói quen mua hàng địa phương nên rất có thể công ty sẽ giảm chi phí bù đắp sự chênh lệch giá cả sinh hoạt. Bạn đừng nên chấp nhận điều này bởi giá cả là một yếu tố khó lường. Có thể lúc này bạn đã quen thuộc với địa phương, mua hàng đúng giá, nhưng bạn nên nghĩ đến một lúc nào đó giá cả ở địa phương bạn làm việc sẽ tăng cao.
Một khoản tiền trợ cấp hợp lý
Khi làm việc tại nước ngoài, bạn sẽ gặp phải những khó khăn về điều kiện sống. Chắc chắn sẽ có những thứ mà bạn không có được khi bạn sống ở nước ngoài. Bạn phải chịu đựng nhiều sự phiền toái, khó khăn như thưởng thức văn hoá, thể thao hay thiếu một số loại thức ăn, không có dịp nghỉ hè, hay sử dụng buổi truyền hình không nghe được ngôn ngữ bản xứ. Trẻ con phải đi học xa, phải thích nghi với một nền văn hoá mới, ảnh hưởng đến tâm lý của bạn và gia đình. Vì vậy, bạn có thể yêu cầu công ty mẹ phải có khoản trả thêm cho các dịch vụ ở nước ngoài.
Nhiều trường hợp bạn phải công tác tại những nơi có điều kiện rất khó khăn, chẳng hạn như điều kiện sức khoẻ hay khí hậu khắc nghiệt, chế độ chính trị không ổn định, làm cho bạn và gia đình ở trong tình trạng nguy hiểm.
Chẳng hạn như, trên thực tế tại những địa phương có nhiều vụ bắt cóc và khủng bố, hãng Ford Motors có sự cân nhắc trả các khoản trợ cấp khó khăn, mà còn phải mua bảo hiểm tiền chuộc và các chương trình huấn luyện để thông báo cho nhân viên và gia đình về những nguy hiểm và cách giải quyết chúng. Ford rất có thể bị các gia đình các nhà quản lý kiện trước pháp luật về việc thân nhân họ bị bắt cóc. Ford cũng có thể bị các cổ đông kiện về việc trả tiền chuộc cho nhà quản lý. Từ Ford, bạn có thể rút kinh nghiệm để yêu cầu công ty của bạn có những “đảm bảo” về tài chính hợp lý cho bạn.
Sự lựa chọn đồng tiền trả lương
Lương của bạn sẽ là hợp lý nhất nếu bạn được trả bằng đồng tiền của nước ngoài và đồng tiền trong nước. Điều này sẽ cho phép bạn tiết kiệm hơn tại quê nhà của bạn và thường không chịu thuế của nước bạn đang công tác đối khoản thu nhập trả bằng tiền trong nước của bạn.
Một số yếu tố khác ảnh hưởng đến việc bạn nên lựa chọn trả lương bằng đồng tiền trong nước và đồng tiền của nước chủ nhà như: Những khoản chi tiêu bằng ngoại tệ mạnh có thể sẽ có lợi hơn và nhận được nhiều tiền địa phương bằng cách đổi đồng ngoại tệ mạnh ở một thị trường tự do.
Nếu bạn làm việc tại những khu vực hẻo lánh
Khi bạn công tác ở các vùng xa xôi hẻo lánh, bạn nên yêu cầu công ty giành cho bạn nhiều khoản lợi tức phụ hơn. Nhiều dự án quốc tế có quy mô lớn được thực hiện ở những vùng xa xôi hẻo lánh đến nỗi nhiều người không chấp nhận thuyên chuyển đến đó nếu công ty không thiết lập một môi trường tương tự như môi trường ở trong nước.
Tại những vùng hẻo lánh này bạn thường gặp phải nhiều điều khác biệt hơn so với những người làm việc tại những địa phương khác. Để có thể thu hút lượng người cần thiết đến đây, nhiều công ty đa quốc gia thường sử dụng những hợp đồng bổ nhiệm trong một thời gian cố định với mức lương cao và thuê nhiều người từ bên ngoài công ty. Một số người chấp nhận những hợp đồng này và sẵn sàng chịu đựng điều kiện sống khác biệt vì họ có thể để dành được rất nhiều tiền mà nếu ở trong nước thì họ không thể kiếm được như vậy.
Quả thật, làm việc ở nước ngoài sẽ là một sự lựa chọn vô cùng khó khăn đối với bạn. Nếu bạn xác định gắn bó cả sự nghiệp của bạn tại một công ty thì khi được cử đi làm việc ở nước ngoài bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng bởi rất có thể bạn sẽ “thua thiệt” khi hồi hương.
Còn nếu bạn không xác định làm lâu dài tại công ty thì việc cử được đi ngoài sẽ là một cơ hội rất tốt đối với bạn, bạn nên nắm bắt kịp thời bởi đây sẽ là dịp để bạn tích luỹ thêm những kinh nghiệm quốc tế vô cùng đáng quý. Sau này, nếu bạn xin vào một công ty khác thì những kinh nghiệm này là một lợi thế lớn của bạn với những mức lương hấp dẫn đang chờ đợi.
Xem thêm cơ hội tìm việc làm mới tại CareerViet :