Có một dạo mấy tờ báo vi tính của Việt Nam đăng bài bày cách lấy được thư mời để đăng ký một tài khoản thư điện tử miễn phí của Google - hãng cung cấp dịch vụ tìm kiếm thông tin rất nổi tiếng.

Thậm chí thư mời được dùng để làm giải thưởng nữa. Nhiều diễn đàn điện tử tràn ngập thông tin trao đổi làm sao đăng ký tên hộp thư Gmail cho nhanh kẻo có ai lấy mất cái tên mình định chọn. Tất cả nằm trong hiệu ứng Google muốn tạo ra khi tung ra chiến dịch tiếp thị một cách quá khéo léo cho dịch vụ Gmail.

Thoạt tiên, Google làm cộng đồng sử dụng thư điện tử khắp thế giới sửng sốt với tin sẽ cung cấp hộp thư miễn phí với dung lượng khổng lồ 1GB. Lúc đó hai nơi cung cấp dịch vụ thư điện tử miễn phí nổi tiếng là Yahoo! và Hotmail chỉ có dung lượng khiêm tốn 4MB và 2MB.

Google khoe, với Gmail, người dùng bây giờ không cần xóa thư đã đọc - họ sẽ cung cấp chức năng tìm kiếm thông tin từ các thư cũ để bất kỳ lúc nào cũng có thể đọc lại thư của... người yêu gửi cách đây năm năm chẳng hạn.

Sau khi gây tò mò và tạo một sự ham muốn rộng khắp, Google bắt đầu thử nghiệm dịch vụ - tức là chưa mở rộng cửa cho mọi người đăng ký thoải mái mà chỉ gửi thư mời một số người nào may mắn được chọn làm khách hàng đầu tiên.

Chao ôi, khôn đến thế là cùng - vì ai ai cũng muốn nhận được thư mời để tự hào khoe cái địa chỉ e-mail mới có đuôi là @gmail.com. Chộn rộn đến nỗi thư mời được rao bán trên mạng eBay với giá tới 500 Đô-la Mỹ mà vẫn có người mua. Nhiều nơi thu gom thư mời để chiêu dụ khách ghé thăm trang web của họ.

Chúng ta có thể thắc mắc, nếu làm kiểu mời nhỏ giọt như thế bao giờ Google mới có số khách hàng đông đảo như Yahoo! Cái khôn của chiêu tiếp thị này là mỗi người có thư mời, sau khi đăng ký tài khoản Gmail sẽ nhận được 50 thư mời để gửi cho bạn bè. Người nhận thư mời - dù trước đó không quan tâm cho lắm - cũng tò mò muốn thử xem sao.

Hơn nữa, có tài khoản Gmail để gửi thư cho người đã mời mình thì mới đáp lại thịnh tình của bạn bè nữa chứ. Khả năng sau khi đăng ký có 50 thư mời để phân phát như một món quà không mất tiền cho người thân cũng lôi cuốn nhiều người khác.

Cứ thế, số người đăng ký Gmail tăng theo cấp số nhân, chẳng mấy chốc đã lên đến con số khổng lồ (cho đến nay chưa thấy Google công bố số người đã đăng ký nhưng nhiều chuyên gia tin học phỏng đoán con số này phải lên hàng chục triệu).

Giả thử Google mở toang cửa cho đăng ký tự do, chưa chắc họ đã thành công như bây giờ. Và có thể ngay trong giai đoạn đầu, sẽ có hàng triệu người chen chúc vào trang web của Gmail để đăng ký thì làm sao tránh khỏi trục trặc kỹ thuật.

Chiêu tiếp thị nửa kín nửa hở như Google thật tình chưa thấy ai làm giỏi hơn, vừa kiểm soát tốc độ tăng trưởng, vừa duy trì mối quan tâm của mọi người theo cách vết dầu loang.

Khi Yahoo! theo chân tăng dung lượng hộp thư miễn phí lên 250MB rồi 1GB, Gmail đẩy lên 2GB, làm tắt ngúm hy vọng giữ chân khách hàng của Yahoo! Dĩ nhiên nhiều người sẽ vẫn duy trì song song hai hộp thư nhưng với tốc độ truy cập nhanh, giao diện đơn giản, với nhiều tiện ích khác như cho phép người dùng lấy thư bằng chương trình Outlook Express quen thuộc sẽ đẩy phần thắng về phía Google.

Khi sử dụng Gmail, chúng ta càng thấy sự khôn ngoan đến đáng kinh ngạc của Google - nếu nội dung thư nói về chuyến đi nghỉ hè, bên cạnh sẽ có ngay những quảng cáo nho nhỏ về các tour du lịch; nếu nói chuyện thi cử, sẽ có quảng cáo luyện thi… Ấy là cách Google làm ra tiền nhờ dịch vụ Gmail.

Đây cũng là điểm yếu của Gmail vì bị nhiều người chê trách là vi phạm quyền riêng tư vì có đọc thư họ mới biết nội dung để đẩy quảng cáo liên quan. Tuy nhiên, Google cho biết quy trình này là do máy tự động làm và họ không bao giờ xâm phạm đến bí mật thư tín của khách hàng.

Chuyện đó vẫn đang còn tranh cãi nhưng đứng về góc độ tiếp thị, Google sẽ dễ dàng chiêu dụ các nhà quảng cáo dùng dịch vụ của mình. Nếu các nơi khác phải tìm mọi cách đánh cắp địa chỉ e-mail của mọi người để gửi thư rác, mà chỉ gửi hú họa, không đúng đối tượng cần quảng cáo thì Gmail kết hợp sức mạnh tìm kiếm thông tin của họ với nội dung khách hàng đang quan tâm - chắc chắn hiệu quả của quảng cáo sẽ tăng đến mức độ tuyệt vời, thuyết phục được ngay cả nhà quảng cáo khó tính nhất.

Mà Google cũng rất khôn, không nhận quảng cáo liên quan đến tình dục hay chính trị. Đã có người thử viết thư nói toàn chuyện “sex” nhưng phần quảng cáo bên tay phải lại trống trơn.

Kết hợp giữa nội dung thư mà Gmail tích lũy với thói quen tìm thông tin của bạn trên Google, rồi đây Google sẽ hoàn toàn có khả năng hiểu tận chân tơ kẽ tóc đời bạn - một viễn cảnh đáng ngại - nhưng lại là thông tin về chân dung khách hàng mà bất kỳ nhà sản xuất nào cũng mong muốn.

Hãy chờ xem Google sẽ có thêm chiêu thức nào khác để tận dụng ưu thế sẵn có này của họ.