Bạn có thể đi theo một quá trình gồm ba giai đoạn như sau để thực hiện công việc tìm kiếm một cách toàn diện theo đúng các mục tiêu nghề nghiệp của bạn.
Giai đoạn đầu tiên: Tạo dựng các mối quan hệ

Đây là quá trình thiết lập các mối liên hệ với các cá nhân trong lĩnh vực bạn quan tâm, những người có thể trực tiếp hoặc gián tiếp hỗ trợ bạn trong việc tìm kiếm việc làm ổn định. Mục tiêu của thiết lập quan hệ có hai nội dung: để tự bạn hiểu biết những yêu cầu và cơ hội trong nghề nghiệp chuyên môn của mình và để bạn tự giới thiệu mình với những người có ảnh hưởng hoặc có quyền quyết định trong việc tuyển dụng bạn hoặc có quan hệ làm việc gần gũi với những người có khả năng tuyển dụng.

Sau khi tập hợp những nguồn tiềm năng, hãy xin được phỏng vấn lấy thông tin. Phỏng vấn lấy thông tin nhằm giúp bạn có cái nhìn chiều sâu và nhận biết về lĩnh vực của bạn, thay vì một vị trí cụ thể. Nếu bạn gây được ấn tượng tốt trong các cuộc phỏng vấn lấy thông tin, nhà tuyển dụng có thể nhớ tới bạn cho các vị trí trong tương lai hoặc cung cấp thông tin về các vị trí đang được tuyển dụng trong các tổ chức khác hoặc cung cấp cho các tổ chức khác thông tin về bạn. Sau đây là một số lời khuyên nên và không nên làm khi tạo dựng các mối quan hệ của Allan Makes trên tạp chí Rochester Women’s Networks, 1999.

Nên làm:

- Xác định một tổ chức, chức danh công việc, con đường nghề nghiệp mà bạn quan tâm
- Tự nghiên cứu để bạn có thể nói chuyện một cách hiểu biết với người liên hệ
- Khi bạn nói chuyện với người đó, hãy hỏi lúc đó có tiện không? Nếu không, xin phép gọi lại sau.
- Tóm tắt nhanh về bản thân bạn và điều bạn muốn. Tập trung vào những điểm chung giữa hai bên.
- Hãy linh hoạt.
- Hãy hỏi thông tin và lời khuyên.
- Hãy hỏi xin nhận xét
- Chú ý lắng nghe. Ghi lại những bình luận hoặc gợi ý hữu ích
- Ứng đối với các câu hỏi hoặc lời bình luận thông minh
- Xin gợi ý của họ để trình bày lý lịch tốt hơn
- Hãy lịch sự: viết một thư cảm ơn ngắn.

Không nên làm:

- Thúc giục một người không quan tâm hoặc không thể tiếp chuyện với bạn.
- Hỏi các câu hỏi cá nhân hoặc hỏi về tiền.
- Đòi hỏi biệt đãi hoặc ưu ái.
- Xin việc ngay lần gặp đầu tiên.
- Vượt quá thời gian bạn được phép.
- Nói chuyện với một người khi không có chuẩn bị trước về công ty, nghề nghiệp hoặc về bản thân bạn
- Ngắt lời
- Tập trung hoàn toàn vào yêu cầu của bạn; bạn để học.
- Yêu cầu người đó phổ biến lý lịch của bạn (trừ khi họ đề nghị làm)
- Quên nói lời cảm ơn
- Trở thành kẻ quấy rầy, liên tục gọi điện thoại xin lời khuyên và nhận xét sau lần gặp đầu tiên.

Giai đoạn thứ hai: Tìm kiếm thông tin

Bạn hãy tận dụng các nguồn thông tin hiện có trong các trường đại học và từ các cơ quan chuyên môn để bắt đầu tìm thông tin việc làm phù hợp với bạn. Danh sách các mối liên hệ và giới thiệu của bạn có vai trò rất quan trọng và quá trình tìm việc của bạn sẽ toàn diện nhất nếu bạn sử dụng các nguồn thông tin này.

Bạn có thể gặp trung tâm hướng nghiệp của trường đại học của bạn để tìm hiểu họ có những dịch vụ gì giúp cho sinh viên đi tìm việc. Thư viện của trường cũng là một nguồn thông tin đóng góp cho quá trình tìm việc của bạn, nơi bạn có thể tìm thấy các tạp chí, tập san và báo cung cấp các sự kiện đang diễn ra trong xã hội và trên thế giới hoặc các danh bạ tập hợp địa chỉ và số điện thoại của các tổ chức nghề nghiệp, tổ chức thương mại quốc tế và công ty. Ngoài ra những lời tư vấn của các giảng viên cũng sẽ rất bổ ích mà nên tận dụng tối đa. Mặc dù nhiều giáo sư và giảng viên sẵn sàng giúp đỡ bạn nhưng trách nhiệm chính thuộc về bạn để chủ động xin ý kiến tư vấn.

Bạn cũng có thể viết thư cho các tổ chức quốc tế, tư nhân hoặc phi lợi nhuận đang hoạt động trong lĩnh vực nghề nghiệp mà bạn quan tâm. Hãy hỏi xin báo cáo thường niên, ấn phẩm thông tin và các tài liệu khác mà họ sẵn sàng gửi cho bạn, hãy tự tìm hiểu các triết lý, hoạt động và yêu cầu về nhân sự của các tổ chức này. Sau đó, bạn hãy xác định công ty hấp dẫn nhất với bạn và đưa chúng vào một danh sách “các công ty trong tầm ngắm” và nghiên cứu tìm hiểu các thông tin liên quan để chuẩn vị tốt nhất cho việc xin việc trong lĩnh vực đó.

Internet là một địa chỉ quan trọng đối với bạn để tìm việc làm, đăng lý lịch bản thân, nhận dịch vụ tư vấn việc làm, nghiên cứu lĩnh vực và công ty mà bạn quan tâm, tham gia đàm thoại trên mạng với những người khác trong ngành của bạn và liên hệ với những người có ảnh hưởng đến chuyện tìm việc của bạn. Việc đăng lý lịch của bạn trên một vài trang web khác nhau sẽ làm tăng khả năng các công ty tuyển dụng mà bạn cần tìm sẽ biết đến bạn. Một vài trang web còn hướng dẫn bạn viết một lý lịch phù hợp và cung cấp các địa chỉ bạn có thể đăng lý lịch của mình.

Bản lý lịch - Curicumlum Vitae (CV) mô tả súc tích kinh nghiệm làm việc và quá trình học tập của bạn là phương tiện cơ bản nhất để có được một cuộc phỏng vấn. Trên thực tế, các điều tra cho thấy những giám đốc nhân sự tại châu Âu dành trung bình chưa đến 60 giây để đọc một bản lý lịch. Một công ty Nhật Bản cho biết họ nhận được hơn 800 bản lý lịch mỗi năm và chỉ cần một đến hai người. Đối với những tình huống này, bạn phải có một bản lý lịch khiến người sử dụng lao động phải chú ý. Trọng tâm của bản lý lịch của bạn phải giải thích rõ ràng các mục tiêu nghề nghiệp cũng như các kỹ năng và kiến thức có được từ kinh nghiệm làm việc trước đó. Mục tiêu của bản lý lịch là phải chuyển tải, càng cô đọng và hấp dẫn càng tốt, những phẩm chất và khả năng cá nhân giúp bạn đáp ứng yêu cầu của một công việc cụ thể.

Gauri Bafan, người mỗi năm phải đọc hàng nghìn bản lý lịch đã đưa ra những lời khuyên về cách viết lý lịch. Theo bà, có ba điều lợi cho một bản lý lịch, đó là bạn nên bắt đầu bằng kinh nghiệm và chuyển sang học tập và các kỹ năng liên quan khác có thể sẽ có ích cho công việc. Bạn cần giữ bản lý lịch chỉ dài từ một đến hai trang và đánh dấu phần kinh nghiệm hoặc liệt kê kinh nghiệm một cách súc tích nhưng đầy đủ thông tin. Cũng theo Gauri thì sẽ có ba điều làm hỏng một bản bản lý lịch của bạn. Đó là thông tin về gia đình nhiều hơn về bản thân bạn, gửi bản lý lịch “chuẩn” dài từ 8 đến 109 trang, bản lý lịch theo kiểu “điền vào chỗ trống” và bản lý lịch có lỗi chính tả. “Bạn sẽ tìm được một công việc bằng kinh nghiệm và học vấn của mình, Chỉ đưa những chi tiết quan trọng và cần thiết có liên quan đến những điều nói ở trên vào bản lý lịch – hãy dành một vài thông tin cho cuộc phỏng vấn”, Gauri Bafna cho biết.

Tóm lại, “trong lúc bạn vẫn còn đang là sinh viên, hãy thiết lập quan hệ và tìm kiếm thông tin càng nhiều càng tốt. Hãy tình nguyện làm những công việc có thể giúp bạn gặp những người khác nhau và có thêm một số kỹ năng tốt” như lời của Haly Mansz, cán bộ phụ trách nhân sự của hãng Pubcom.

Giai đoạn thứ 3: Theo đuổi mục tiêu

Gauri Bafna, phó giám đốc phụ trách nhân sự toàn cầu của Pricewaterhouse Coopers dựa trên những kinh nghiệm của mình đã đưa ra một danh sách kiểm định ngắn và đơn giản giúp bạn tiếp tục tìm việc:

- Loan tin: càng cho nhiều người ở trong lĩnh vực của bạn biết rằng bạn đang tìm một việc làm trong lĩnh vực đó càng tốt; đăng lý lịch của bạn lên Internet
- Hãy lưu tâm đến các vị trí việc làm: Kiểm tra các quảng cáo việc làm trên báo địa phương, Internet,… mỗi khi số mới được ấn hành.
- Nhờ ai đó góp ý cho bản lý lịch và thư xin việc của bạn.
- Thu xếp các cuôc phỏng vấn lấy thông tin với ít nhất ba công ty trong tầm ngắm.
- Tạo ra một hệ thống theo dõi thông tin, bao gồm gửi mô tả công việc, địa chỉ liên hệ, ngày gửi lý lịch và thư xin việc cũng như các công việc tiếp nối khác như cuộc điện đàm và thư cảm ơn. Việc này sẽ giúp bạn làm việc có chiến lược và tổ chức.
- Gửi thư cảm ơn sau mỗi cuộc phỏng vấn hoặc buổi thu thập thông tin.
- Gọi điện thoại định kỳ hoặc gửi thư cho các công ty bạn chưa kịp gặp để cho họ biết bạn vẫn quan tâm đến họ.

Một cách khác để giúp bạn có việc làm trong các doanh nghiệp là thông qua tổ chức tuyển dụng lao động. Để làm việc với một tổ chức môi giới, bạn phải chủ động bắt đầu. Bước đầu tiên là gọi điện thoại cho công ty để trao đổi qua về năng lực của bạn và loại công việc mà cần tìm. Công ty đó sẽ yêu cầu bản gửi một bản lý lịch hoặc thu xếp một buổi phỏng vấn với bạn nếu có thể phù hợp với một công việc hiện đang có. Sau khi nhận được thêm thông tin về bạn, cơ quan môi giới sẽ đối chiếu các kỹ năng và phẩm chất của bạn với yêu cầu về cán bộ của khách hàng.

So với trước đây, ngày nay đa phần những bạn trẻ trong độ tuổi tìm việc đều được trang bị khá hoàn chỉnh từ kiến thức chuyên môn đến kiến thức về văn hóa, xã hội, con người. Ông Mark Hass, giám đốc công ty tư vấn nhân sự NetUSA, cho biết: “Hầu hết các ứng viên ngày nay được đào tạo bài bản hơn, được tiếp xúc và học tập trong môi trường hiện đại hơn. Rất nhiều bạn trẻ được đi học từ các nước hay những trường đại học hiện đại nên họ có nhiều hoài bão. Và khi đảm đương bất kỳ việc gì, dù mới được phân công, họ cũng có thể hoàn thành”. Cùng quan điểm này, John Asless, giám đốc nhân sự American Standard, cho rằng: “Các bạn trẻ hiện nay học hỏi rất nhanh các kỹ năng về quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp, nhạy bén trong việc tham gia hoạch định chiến lược, sách lược phát triển công ty”.

Và bước khởi đầu của một sự nghiệp thành công chính là bạn hãy tin tưởng vào những nhận định trên để có những chuẩn bị thật kỹ lưỡng, đúng như lời của Bill Gates đã từng nói với các sinh viên mới ra trường tại Mỹ: “Giống như khi bạn phải chuẩn bị cho một kỳ thi đại học, để có công việc như ý muốn, bạn cũng phải chuẩn bị thật cẩn thận. Chính sự chuẩn bị và lòng yêu thích công việc của bạn sẽ mang lại cho các công ty một lực hấp dẫn nhất định và sẵn lòng mời bạn vào làm việc lâu dài”.