Quan hệ xã hội là gì? Nghe có vẻ khó hiểu nhưng chính bạn cũng đang nằm trong vô số mối quan hệ xã hội. CareerViet đã đúc kết lại tất cả khái niệm cơ bản về quan hệ xã hội một cách dễ hiểu nhất. Đọc ngay để biết các mối quan hệ xã hội của bạn là quan hệ gì?

>>> Xem thêm: 7 kỹ năng giúp xây dựng mối quan hệ bền vững

Quan hệ xã hội là gì? Xây dựng quan hệ xã hội (Nguồn: Internet)

Quan hệ xã hội là gì? Quan hệ xã hội Tiếng Anh là gì? Ví dụ?

Quan hệ xã hội (tiếng Anh là Social Relation) là quan hệ giữa con người với nhau hình thành trong quá trình con người hoạt động trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội: kinh tế, xã hội, chính trị, pháp luật, tư tưởng và đạo đức, văn hóa.. Bao gồm quan hệ vật chất và quan hệ tinh thần.

Các mối quan hệ xã hội phát sinh từ các tương tác xã hội. Những tương tác này không phải là ngẫu nhiên, mà thường có chủ đích, kế hoạch, có xu hướng lặp đi lặp lại và ổn định, tạo lập ra mô hình tương tác. Đó là quá trình sản xuất và phân phối của cải vật chất nhằm đáp ứng các nhu cầu văn hóa, tinh thần và tâm linh và bảo vệ lợi ích của xã hội. Các quan hệ xã hội tồn tại khách quan và không phụ thuộc vào ý chí con người.

>>> Xem thêm: Những kỹ năng quan hệ của lãnh đạo

Ví dụ về quan hệ xã hội: 

Hai cá nhân ngẫu nhiên gặp nhau, giữa họ có hành động chào hỏi, trao đổi,...thì đây chưa được coi là một mối quan hệ xã hội.

Các chủ thể hành động trong mô hình tương tác này phải đạt được một mức độ tự động hóa nhất định nào đó. Tức là, họ thực hiện gần như không cần ý thức, như thói quen. 

Nếu như ở những lần gặp sau hai cá nhân đó vẫn tiếp tục sự giao tiếp và tương tác hành động, thì giữa họ có thể coi là có mối quan hệ xã hội. Để được xem là quan hệ xã hội thì nhưng tương tác này phải có tính bền vững, ổn định của các chủ thể. Các tương tác này có thể mang những đặc trưng khác và tạo ra các loại quan hệ xã hội khác nhau.

Chủ thể trong quan hệ xã hội và các nhóm chủ thể (Nguồn: Internet)

Chủ thể trong quan hệ xã hội

Cấp độ vĩ mô

Ở cấp độ vĩ mô sẽ bao gồm các nhóm chủ thể:

• Nhóm xã hội
• Tập đoàn
• Toàn bộ xã hội

Các công ty, tập đoàn lớn thường chiếm những vị trí khác nhau trong xã hội. Do đó, họ có những quyền hạn, cơ hội, thu nhập hoặc lối sống khác nhau. Các nhóm xã hội có địa vị khác nhau thường là tiền đề báo hiệu việc tạo ra các tương tác xã hội giữa các nhóm và hình thành các mối quan hệ xã hội giữa họ. 

Ngoài ra, ở cùng cấp độ chủ thể vĩ mô, các quan hệ xã hội còn được biểu hiện dưới hình thức quan hệ giữa các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội như kinh tế, xã hội, văn hóa, chính trị. Các mối quan hệ này có tác động qua lại, trong đó các mối quan hệ kinh tế nói riêng có vai trò, vị trí quan trọng quyết định chính trị, văn hóa, xã hội.

>>> Xem thêm: 10 cách nuôi dưỡng mối quan hệ bền vững

Cấp độ vi mô

Chủ thể ở cấp độ vi mô bao gồm cá nhân xã hội, các mối quan hệ giữa các cá nhân xã hội tạo thành một phần quan trọng của toàn bộ quan hệ xã hội. Mọi quan hệ giữa các cá nhân được tạo ra nhờ các tương tác xã hội ổn định và chuẩn mực, đều được xem là quan hệ xã hội. Tuy nhiên, các quan hệ này khác nhau rất nhiều về nội dung hoặc tính xã hội của từng loại quan hệ. 

Quan hệ xã hội có cấp độ chủ thể vi mô (Nguồn: Internet)

Các loại quan hệ xã hội

Có nhiều kiểu phân chia quan hệ xã hội:

• Quan hệ xã hội sơ cấp và quan hệ xã hội thứ cấp: Quan hệ xã hội sơ cấp chủ yếu là các quan hệ tình cảm và mang ít tính xã hội. Quan hệ xã hội thứ cấp sẽ mang nhiều tính xã hội hơn.
• Dựa vào những lĩnh vực: Xét theo khía cạnh lĩnh vực có thể phân loại quan hệ xã hội theo lĩnh vực như quan hệ chính trị, quan hệ kinh tế, quan hệ văn hoá xã hội.
• Dựa vào vị thế xã hội: Có thể phân loại quan hệ xã hội dựa trên vị thế xã hội gồm quan hệ xã hội với người cùng vị thế và quan hệ xã hội với người khác vị thế.
• Dựa vào tính chất của các kiểu quan hệ: Theo tính chất của kiểu quan hệ, sẽ chia thành quan hệ vật chất và quan hệ tinh thần.

Ví dụ về các loại quan hệ xã hội: 

• Quan hệ bạn bè, đây là một dạng quan hệ xã hội mang khá ít tính xã hội (nhiều hơn quan hệ tình cảm), các chủ thể có cùng quan điểm, giao tiếp, tìm hiểu từ đó hình thành tình bạn và có thể gắn kết lâu dài.
• Quan hệ đồng nghiệp trong một công ty hoặc một ngành nghề, đây là kiểu quan hệ xã hội dựa trên vị thế xã hội (cùng vị thế). Quan hệ đồng nghiệp sẽ giúp trao đổi và chia sẻ vấn đề công việc, phối hợp cùng làm việc tốt hơn.
• Quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới, đây là kiểu quan hệ xã hội dựa trên vị thế xã hội (khác vị thế). Các tương tác chủ yếu trong quan hệ này là trao đổi công việc, giúp tăng hiệu quả và tạo ra môi trường làm việc thân thiện, rút ngắn khoảng cách vị thế.

Quá trình sản xuất vật chất là cơ sở tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Vì vậy các quan hệ kinh tế đóng vai trò quan trọng nhất trong việc chi phối và quyết định mọi quan hệ khác. Hơn nữa, quan hệ sản xuất luôn đóng vai trò quyết định tính chất của các quan hệ xã hội khác như quan hệ văn hóa, quan hệ chính trị, quan hệ tư tưởng và quan hệ pháp luật.

Vai trò của quan hệ xã hội

Xét trên phương diện cá nhân

• Mang lại sức mạnh tinh thần: Sự buồn chán và cô đơn làm giảm các yếu tố tinh thần cá nhân. Vấn đề nằm ở các loại quan hệ xã hội mà chúng ta tham gia. Ví dụ, nếu bạn có nhiều tình bạn thân thiết và lành mạnh, các tương tác xã hội của bạn sẽ tích cực và thú vị. Chính sự tương tác này mang lại giá trị tinh thần và niềm vui cho cuộc sống.

• Sự thỏa mãn : Tất cả chúng ta đều cảm thấy cần phải kết nối và tương tác với những người khác. Nghiên cứu cho thấy rằng các mối quan hệ mạnh mẽ, chất lượng cao, dù lớn hay nhỏ, đều góp phần đáng kể vào hạnh phúc và sự thỏa mãn.

• Sự phát triển : Tất cả sự phát triển và thành công đều bị ảnh hưởng rất nhiều bởi những người trong vòng tròn xã hội của bạn. Các mối quan hệ xã hội cũng giúp củng cố và phát triển hình ảnh, uy tín, tầm ảnh hưởng, vai trò và mối quan hệ của họ với cộng đồng. Sự tiến bộ của cá nhân cũng kéo theo sự phát triển của xã hội.

Quan hệ xã hội mang lại sức mạnh tinh thần (Nguồn: Internet)

Xét trên phương diện tổ chức

Đối với với một tổ chức thì việc tham gia vào quan hệ xã hội lại càng cần thiết và mang lại các lợi ích không nhỏ, giúp doanh nghiệp khẳng định vị thế trên thị trường. 

• Xây dựng các mối quan hệ xã hội giúp tạo dựng hình ảnh, uy tín cho tổ chức.

• Ngoài ra, mở rộng vòng quan hệ đối tác, khách hàng còn giúp quảng bá thương hiệu đối với cộng đồng, kêu gọi được sự ủng hộ từ công chúng và tạo ra sức mạnh thương hiệu.
• Xây dựng quan hệ tốt với nội bộ doanh nghiệp còn giúp khuyến khích và tạo động lực cho nhân viên và các đối tác, nâng cao tinh thần làm việc, đóng góp vì quyền lợi của tổ chức.
• Bảo vệ tổ chức, hạn chế tác động nặng nề của các cơn khủng hoảng tiềm ẩn trong tương lai.

>>> Xem thêm: PR có phải là nghề dành cho bạn?

"Tầm sư” học nghề quan hệ báo chí và công chúng 

Trong các lĩnh vực khác nhau

Các mối quan hệ xã hội cũng góp phần tạo nên sự thịnh vượng và phát triển của một quốc gia. Xây dựng quan hệ hữu nghị với các quốc gia khác giúp ổn định xã hội, củng cố quan hệ ngoại giao, thúc đẩy hội nhập, tạo ra bước đột phá mới và đưa một quốc vươn ra quốc tế.

• Về lĩnh vực xã hội: Các mối quan hệ xã hội giúp tạo ra sự kết nối thông qua giao lưu văn hóa giữa các quốc gia, dân tộc. Chúng ta tiếp thu những nền văn hóa tiến bộ và làm giàu lên văn hoá đất nước, đóng góp vào sự hội nhập giữa các quốc gia trên thế giới.
• Kinh tế: Trao đổi kinh tế giúp các nước đang phát triển tiếp thu chuyển giao công nghệ, từng bước đi lên và sánh vai với các cường quốc lớn mạnh trên thế giới.
• Chính trị: Quan hệ xã hội về chính trị không phải là việc các nước can thiệp vào chính trị của nhau mà là tạo sự đoàn kết, tôn trọng lợi ích của nhau, cùng nhau vượt qua khó khăn, góp phần vì hòa bình, hữu nghị, ổn định và thịnh vượng.

Các mối quan hệ xã hội giữa các quốc gia hội nhập thế giới (Nguồn: Internet)

Các mối quan hệ xã hội có tác động to lớn đến mọi mặt đời sống của cá nhân, tổ chức, thậm chí cả quốc gia. Như vậy rõ ràng quan hệ xã hội đóng vai trò quan trọng và thiết yếu trong sự phát triển của xã hội, trong sự phát triển và tiến bộ của xã hội.

Quan hệ tình cảm thuần tuý

Quan hệ tình cảm thuần túy thuộc kiểu quan hệ xã hội sơ cấp, khác với quan hệ xã hội thứ cấp. Quan hệ tình cảm thuần túy thường thấy là quan hệ tình cảm, quan hệ trong gia đình. Quan hệ tình cảm thuần túy được xem là quan hệ xã hội do được hình thành tương tự các quan hệ xã hội khác dựa trên sự tương tác lâu dài, ổn định của các chủ thể tham gia hành động.

Quan hệ thuần túy thường thấy là quan hệ  tình cảm, gia đình (Nguồn: Internet)

>>> Xem thêm: Quan hệ rộng: Chìa khóa để tìm kiếm cơ hội mới

So sánh quan hệ pháp luật với quan hệ xã hội khác

• Giống nhau

Quan hệ pháp luật và quan hệ xã hội đều thể hiện các mối quan hệ giữa các chủ thể trong cuộc sống.

• Khác nhau

Quan hệ pháp luật:

• Là quan hệ xã hội do pháp luật điều chỉnh, thế hiện ý chí của Nhà nước, bên cạnh đó cũng thể hiện ý chí của chủ thể tham gia, nhưng không được trái với ý chí Nhà nước.
• Các bên chủ thể tham gia quan hệ pháp luật có các quyền và nghĩa vụ pháp lý được Nhà nước quy định hoặc thừa nhận và bảo đảm thực hiện.

Quan hệ xã hội khác:

• Là quan hệ xã hội do các loại quy phạm xã hội, phong tục, tập quán, đạo đức,...điều chỉnh, thể hiện ý chí của chủ thể tham gia nhưng không vi phạm pháp luật.
• Các bên chủ thể tham gia quan hệ xã hội khác có các tiêu chí phù hợp với phong tục, tập quán, đạo đức, tín điều tôn giáo hoặc quy phạm của các tổ chức phi Nhà nước... và được thực hiện như thói quen, lương tâm, niềm tin, bằng dư luận xã hội hoặc bằng các biện pháp cưỡng chế phi nhà nước.

Phân biệt quan hệ xã hội và tương tác xã hội

Tương tác xã hội có thể được hiểu là quá trình liên hệ và tác động lẫn nhau giữa hai hay nhiều chủ thể tham gia. Tương tác xã hội chủ yếu là trao đổi giữa cá nhân và các cộng đồng, mối quan hệ qua lại được hình thành, hành động xã hội được diễn ra, thông qua đó tìm ra quan điểm tương đồng, ý nghĩa hành động, nhằm đạt được mức độ hợp tác nhất định hoặc sự đồng tình giữa chúng. Để tạo ra được quan hệ xã hội thì phải có sự tương tác xã hội giữa chủ thể với nhau một cách lập lại như thói quen, ổn định và lâu dài.

>>> Xem thêm: Đừng để những mối quan hệ trong công việc dần nguội lạnh

Xây dựng mối quan hệ xã hội từ những bước đơn giản

Chân thành và tích cực

Một trường hợp để bạn thấy rằng lòng chân thành và tích cực sẽ giúp cuộc sống “dễ thở” hơn rất nhiều. 

Hải, một bạn trẻ khá thành đạt chia sẻ: "Trong cuộc họp mặt, một người bạn cũ đến hỏi tôi  “Cậu có công việc nào để tôi làm không?”. Mặc dù rõ ràng tôi và anh ta chẳng còn liên lạc gì với nhau khá lâu rồi, và tôi cũng không biết được anh ấy đang làm trong lĩnh vực nào hay từng có kinh nghiệm gì.

Bạn có thể rút ra điều gì từ bài học này?

Đầu tiên, đừng mất thời gian của chính mình và làm người khác bối rối với những yêu cầu ích kỷ từ bạn.

Thứ hai, hãy chăm chút những mối quan hệ của bạn một cách chân thành. Chỉ mất ít phút gọi điện hỏi thăm một người bạn cũ hay dành thời gian ăn trưa để gặp gỡ đồng nghiệp, và bạn sẽ có được những thông tin quý giá cũng như thiện cảm từ người khác.

Đặt nặng lợi ích của mình trong việc giao tiếp sẽ làm bạn khó khăn hơn trong việc đến với người khác. Trong thời buổi cạnh tranh khốc liệt ngày nay, chẳng ai muốn đầu tư cho một mối quan hệ mà họ cảm thấy mình bị lợi dụng cả. Vì vậy, để có được những điều tốt đẹp từ các mối quan hệ, trước hết bạn phải chứng tỏ được năng lực của mình và sẵn sàng cho đi.

>>> Xem thêm: Học cách tạo lập và sử dụng các mối quan hệ

Tích cực xây dựng mối quan hệ trong công việc và cuộc sống (Nguồn: Internet)

Chủ động thể hiện

Nếu bị bỏ lại trong một đám đông xa lạ, bạn sẽ làm gì? Ngồi một chỗ, giương đôi mắt u buồn quan sát người khác. Cố gắng làm cho mình càng bé nhỏ càng tốt và nhìn đồng hồ xem khi nào mình sẽ thoát ra mớ rắc rối này? Mỉm cười chiếu lệ khi ai đó chào hỏi bạn? Tất cả đều chẳng giúp ích gì cho việc mở rộng mối quan hệ của bạn đâu.

Giả sử bạn đang ở giữa một buổi tiệc buffet với những người chưa hề quen biết. Hãy mạnh dạn cầm ly cocktail của mình, tìm đối tượng bạn có thiện cảm nhất và chủ động trò chuyện. Bạn có thể bắt đầu bằng việc giới thiệu tên, ngành học, sở thích, khả năng,...Câu chuyện sẽ tiến xa và dễ dàng hơn bạn tưởng đấy. Dĩ nhiên, ví dụ này có thể ứng dụng cho những buổi party, họp mặt hay thậm chí cả trong ngày hội tuyển dụng nữa. Nếu bạn lo lắng và chần chừ, hãy chuẩn bị cho mình một bộ trang phục thanh lịch, một nụ cười tươi tắn và một tấm lòng cởi mở tự tin nhất. Bạn đã sẵn sàng để thể hiện mình trước người khác rồi đấy.

>>> Xem thêm: Bí quyết giúp người nhút nhát tạo dựng mối quan hệ

Tham gia các câu lạc bộ và hội thảo

Bây giờ bạn đã cảm thấy hứng thú với việc giao lưu và tìm hiểu về người khác rồi. Vậy làm sao để bạn tìm ra họ?

Đơn giản thôi, hãy tham gia những câu lạc bộ thường niên, những buổi offline có chủ đề phù hợp với bạn hay đăng ký một lớp ngoại khóa. Tận dụng sở trường và lĩnh vực yêu thích và cách đơn giản nhất để mở rộng mối quan hệ. Nếu bạn cảm thấy thật khó để trò chuyện với ai đó hay chưa biết cách để mở đầu một mối quan hệ, đừng lo lắng. Bởi hiện nay có rất nhiều câu lạc bộ và lớp học mở ra nhằm giúp đỡ bạn tăng cường khả năng giao tiếp. Ở đó bạn sẽ tập làm quen với việc thể hiện mình, trò chuyện, lắng nghe và kết nối.

Giữ gìn cẩn thận những thông tin liên lạc của người khác

Ngày nay, thật dễ dàng để gọi một cuộc điện thoại, trao đổi trực tuyến hay email những thông tin cho danh sách liên hệ của bạn. Tất cả những gì bạn cần làm là sử dụng điện thoại di động, laptop hay máy tính để bàn. Nhưng bạn có bao giờ nghĩ đến việc mất điện thoại, bị xâm nhập địa chỉ email hay tài khoản Facebook, Messenger chưa? Tin tôi đi, có một số người sẽ cảm thấy đó là ngày tận thế đấy!

Vậy, ngay từ bây giờ, hãy dành một ít thời gian để sắp xếp lại danh sách thông tin liên lạc mà bạn có vào một quyển sổ, phân nhóm rõ ràng và khoa học. Nếu bạn có nơi lưu trữ những danh thiếp đã nhận thì càng tuyệt vời hơn. Cho dù bạn cảm thấy việc này thật ngớ ngẩn và mất thời gian, nhưng nó thật sự đem lại hiệu quả và đáng tin cậy đấy.

Mở rộng cửa cho các kênh thông tin

Điều cuối cùng tôi muốn chia sẻ với bạn, đó là bí quyết để tìm ra những mối quan hệ bạn cần. Ngoài việc xây dựng sự liên kết từ người thân, bạn bè hay đồng nghiệp, bạn còn có thể tận dụng những tiện ích mà xã hội thông tin ngày nay đem lại. Hãy liên kết mạng xã hội với bạn bè hay các công cụ chat khác để thăm hỏi mọi người, miễn sao bạn biết kiềm chế mình và tránh xa đà quá sâu vào cuộc sống ảo.

Bạn có thể tự tìm cho mình những cơ hội bằng cách nắm bắt thông tin về những hội thảo, lớp học hay những buổi sinh hoạt phát triển kỹ năng thường xuyên. Nếu tìm được những thông tin thú vị, hãy nghĩ đến việc chia sẻ nó cho bạn bè và cùng họ tham gia những hoạt động này. Bắt đầu từ những việc nhỏ và đơn giản nhất, bạn sẽ thấy lợi ích từ việc đầu tư vào những mối quan hệ.

Mở rộng mới quan hệ qua nhiều kênh khác nhau (Nguồn: Internet)

>>> Xem thêm: Bạn đã biết xây dựng Network bằng mạng xã hội?

Cơ hội việc làm hấp dẫn tại CareerViet

CareerViet cung cấp nền tảng kết nối nhân tài với các nhà tuyển dụng tiềm năng và nguồn dữ liệu cơ hội việc làm đa dạng giúp ứng viên tìm thấy công việc nhanh chóng, miễn phí. CareerViet đã đi đầu trong việc đổi mới phương thức tìm kiếm việc làm trong thời buổi công nghệ số bùng nổ. 

Website CareerViet.vn có hơn 2 triệu việc làm đang đăng tuyển, giúp ứng viên tìm được cơ hội việc làm phù hợp thông qua các kênh hỗ trợ  như:

• CVHay.vn: Công cụ tạo CV online đẹp mắt, chuyên nghiệp
• VietnamSalary.vn: Khảo sát lương với hơn 135.000 mẫu đã được kiểm duyệt
• CareerMap.vn: Lộ trình nghề nghiệp tham khảo dành riêng cho bạn
• VieclamIT.vn: Chuyên trang nghề nghiệp dành riêng cho dân IT
• Top Headhunter: Chuyên trang việc làm đến từ các Headhunter hàng đầu
• Tính lương Gross - net: Công cụ tính lương Gross - net
• Talent Community: Cẩm nang nghề nghiệp đến từ các chuyên gia

Vì vậy, bạn đừng ngần ngại apply ngay CV xin việc của mình tại trang CareerViet.vn. Bạn chắc chắn sẽ tìm thấy công việc lý tưởng với mức lương như kỳ vọng.

Các câu hỏi thường gặp về quan hệ xã hội?

Bất kỳ ai cũng có vô vàn các mối quan hệ, mang lại những lợi ích khác nhau trong cả cuộc sống và công việc. Đối với một xã hội ngày càng đổi mới, việc tạo dựng các mối quan hệ là điều không thể thiếu. Đó không chỉ là một kỹ năng trong cuộc sống và còn là một hành vi ứng xử văn hóa. Cùng CareerViet tìm hiểu cách xây dựng các mối quan hệ xã hội từ những bước đơn giản.

Product Manager | Việc làm Bạc Liêu | Việc làm Quận Bình Tân