Câu chuyện sau đây của Alex sẽ giúp bạn nhìn nhận rõ hơn vấn đề.

Alex đang rất hài lòng vì tìm được một cơ hội việc làm ưng ý ở Nairobi - Kenya (Châu Phi), hoạt động trong lĩnh vực sản xuất chương trình truyền hình. Đây là chuyên ngành phù hợp với anh và Alex cứ hồi hộp chờ đợi bởi anh tin rằng, nhà tuyển dụng sẽ chú ý đến hồ sơ của anh.

Trước khi nộp hồ sơ và kể cả khi hồ sơ đã được gửi đi, Alex giành thời gian tìm hiểu khá nhiều về công việc, về những dự án mà công ty đó đang triển khai. Anh tự tin với sự chuẩn bị của mình, chỉ mong được lọt vào vòng phỏng vấn.

Cuộc gọi đầu tiên của nhà tuyển dụng khiến Alex vui sướng gần như phát điên nhưng ngay sau đó, anh hiểu ra rằng, cơ hội đang dần tuột khỏi tầm tay. Bởi dù đã có sự tìm hiểu, chuẩn bị kỹ nhưng khi nhà tuyển dụng nêu câu hỏi, Alex sửng sốt vì chưa bao giờ anh nghĩ đến câu hỏi lạ như vậy. "Bạn đã xem trang web của chúng tôi, có tất cả 30 dự án được mô tả ở đó. Vậy bạn hãy chọn một dự án và nói cho chúng tôi về thế mạnh cũng như điểm yếu của nó".

Dù đã cố gắng tập trung suy nghĩ nhưng trong đầu Alex lúc này, các dự án hiện lên một cách lộn xộn, càng nghĩ càng rối bời. Anh gần như đứng chôn chân tại chỗ nhưng mồ hôi vấn toát ra và sự im lặng kéo dài. Cuối cùng, Alex đành trả lời một cách lúng túng "Tôi cần có thời gian với câu hỏi này, tôi phải nghiên cứu thêm về phần dự án của các bạn". Cuộc phỏng vấn kết thúc ngay sau câu trả lời đó và nhà tuyển dụng không bao giờ gọi lại Alex nữa.

Vậy, tại sao nhà tuyển dụng lại hỏi câu hỏi đó?
Thật sự, không dễ dàng gì để biết mục đích nhà tuyển dụng khi đưa ra câu hỏi cho ứng viên. Với trường hợp của Alex, có người cho rằng, đó là một câu hỏi vớ vẩn bởi nó quá rộng, quá nhiều vấn đề và không thể trao đổi qua điện thoại được. Tuy nhiên, thực tế, đây lại là câu hỏi để nhà tuyển dụng kiểm tra sự độc lập của ứng viên, dù hỏi qua điện thoại, ứng viên cũng không thể tìm sự giúp đỡ của ai khác với câu hỏi như thế. Đây là loại câu hỏi ứng viên nên chuẩn bị cho buổi phỏng vấn qua điện thoại. Đừng nghĩ rằng, bạn có thể bật loa ngoài, nhờ người thân trợ giúp với những câu hỏi nhà tuyển dụng đưa ra. Nên nhớ, người phỏng vấn luôn nắm đằng chuôi, họ có đủ loại câu hỏi mà bạn chắc chắn không thể nhờ ai được.

Nhà tuyển dụng đang tìm kiếm điều gì?
Với câu hỏi đó, nhà tuyển dụng có thể cần tìm kiếm một ứng viên có tầm nhìn xa, có khả năng tập hợp thông tin từ các dự án và phân tích từng dự án đơn lẻ một cách sắc sảo. Tuy nhiên, với loại câu hỏi như thế, thông thường, người ta không đòi hỏi ứng viên trả lời trúng vấn đề. Lúc này, điều nhà tuyển dụng cần là xem bạn xử lý tình huống như thế nào. Với hàng loạt dự án trên web, ứng viên khó có thể ngồi tìm hiểu nội dung từng dự án cụ thể, có chăng, họ cũng chỉ lướt qua tên dự án mà thôi. Vì vậy, nhà tuyển dụng muốn xem cách ứng viên phản ứng trong tình huống căng thẳng như thế và đo lòng trung thực của bạn. Nếu chưa tìm hiểu kỹ, bạn đừng trả lời lòng vòng cũng đừng bao biện vội, tốt nhất bạn nên thẳng thắn với người phỏng vấn và xin trả lời câu hỏi khác.

Ứng xử thế nào trong trường hợp đó?
Lúc này, điều đầu tiên là Alex nên cố gắng kéo dài thời gian một chút để lấy bình tĩnh bằng một câu hỏi để khẳng định vấn đề "Có phải bạn muốn tôi lựa chọn một dự án bất kỳ trong số những dự án các bạn đã đưa lên website?". Trong khi nêu câu hỏi này, bạn nên cố gắng định hình lại mọi thông tin mình đã tìm hiểu. Thời gian sẽ giúp bạn bớt căng thẳng, lo lắng.

Nếu thực sự có thể nhớ một dự án mà bạn hiểu kha khá, đây là lúc bạn trình bày một chút theo kiểu "có nhiều dự án để lựa chọn nhưng nếu bạn có để nghị như vậy, tôi xin phép được trình bày về...". Sự lựa chọn nên mang tính đơn giản và bạn có thể trình bày ngắn gọn.

Tuy nhiên, nếu thực sự bạn chưa tìm hiểu về một trong số các dự án trên website của công ty, bạn có thể lựa chọn một dự khác bạn từng tham gia, hoặc chí ít là bạn hiểu rõ để trình bày với nhà tuyển dụng. Trong trường hợp này, bạn nên nói rõ với người phỏng vấn rằng "thực sự, tôi chưa tìm hiểu hết dự án của các bạn nhưng tôi có thể cho bạn thấy kinh nghiệm, khả năng của mình qua dự án ABC tôi đã từng tham gia. Dự án này có các thế mạnh và điểm yếu sau". Từ đó, bạn phân tích cho nhà tuyển dụng thấy một số điều thông qua dự án ABC mà bạn vừa nhắc đến. Điều này chứng tỏ bạn đã tham gia các dự án, có đủ kinh nghiệm, kiến thức trong lĩnh vực này biết cách đánh giá ưu điểm, hạn chế một cách xác đáng. Nhà tuyển dụng chắc chắn vẫn dành cơ hội cho bạn.

Đối diện với câu hỏi hóc búa của nhà tuyển dụng, bạn nên bình tĩnh tìm cách ứng phó phù hợp, coi như đây là một tình huống khó thỉnh thoảng bạn vẫn gặp trong cuộc sống. Sau đó, tùy vào kinh nghiệm và khả năng của mình để bạn thể hiện cho nhà tuyển dụng thấy họ cần những ứng viên như bạn.